The Sunshine Boys (Neil Simon, 1972)
maart 2011
De komedie The Sunshine Boys van Neil Simon speelt zich af in de jaren zeventig en behandelt de verzuurde relatie tussen twee (letterlijk en figuurlijk) oude vrienden: Willy Clark (Luc Pay) en Al Lewis (Bert Annemans). Vanaf september 2010 werd aan die band tussen beide figuren, met alle erbij horende smadelijke beledigingen en andere hilariteiten, zorgvuldig vorm gegeven door de Epidauros-ploeg.
Regisseurs Wim Daneels en Mon Vijgen werkten hard met hun hoofdacteurs om de delicate balans te vinden die in het komische theater zo gegeerd is: wat ‘erover gaat’ op zo'n manier brengen dat het in plaats van te irriteren, eerst verrast en vervolgens leidt tot gelach. U begrijpt wel dat dit slechts mogelijk is als acteurs volledig op elkaar kunnen steunen en als ze de stroom van actie met de precisie van een meesterlijk bubbelbad blijven aanstuwen: de bubbels moeten elkaar in snel tempo afwisselen en op het juiste moment openspatten, en nooit mag er een volledige leegte ontstaan.
Als jonge amateur-aspirante was het uiteindelijk een privilege om de twee hoofdacteurs, die weken en weken als een duo getraind hadden (en jaren ervaring en vriendschap achter zich hadden), in maart als het ware als één man op de scène te zien spelen.
Een derde grote rol was gereserveerd voor oud-leerling Alex Buelens, die Ben Clark, de neef van Willy, incarneerde. lk moet u toevertrouwen dat het voor mij een raadsel was hoe hij al die tekst erin gekregen heeft; net als zijn personage leek hij steeds onder druk te staan – op de scène kwam dat door zijn oom, in de realiteit door zijn gsm. (Hierbij dus een warme oproep i.v.m. toekomstige audities aan alle oud-leerlingen met een drukke carrière: het is wel degelijk mogelijk om uw job te combineren met een hoofdrol bij Epidauros!)
Set, rekwisieten, televisieprogramma's, kostuums... werden over de maanden ook allemaal vlijtig ontwikkeld. Hopelijk herinnert iemand zich nog het televisiespotje van Lipton lce Tea? Zulke details worden namelijk niet zomaar in elkaar geflanst (maar wel vakkundig gemaakt door Filip Stessels)! Dat is wat ik zo prachtig vond om te zien: hoe iedereen zich ongelooflijk ijverig van zijn taak kweet; geleidelijk aan kreeg gewoonweg alles vorm. Persoonlijk vond ik vooral genoegen in de evolutie van de samenstelling van mijn eigen kostuum: omdat ik een verpleegster van over de vijftig speelde (je zou haast denken dat er geen vrouwelijke acteurs van over de vijftig meer zijn), zat daar bijvoorbeeld ook een uiterst oubollig aandoende cardigan bij. (Voor de doorsnee lezer zal dat misschien niet zo'n denderend succesnummer lijken, maar als acteurtje kan je daar wel danig door in de wolken zijn.)
Wie een voorstelling van The Sunshine Boys gezien heeft, zal zich vast nog de dokters-scène herinneren. Heeft u de stethoscoop en trompet (en andere ‘medische instrumenten’) opgemerkt? Zijn de knappe verpleegster (Caroline De Somer), de regieassistent (Paul Van Wijnsberghe) en de nerveuze patiënt (Michaël Van Remoortere) u opgevallen? Herinnert u zich nog de stem van de studioregisseur (Bert Aernouts)? Niemand of niets in die scène verscheen uit het niets. U begrijpt het vast al: een lange tijd waren heel wat mensen bezig met het verzamelen en voorbereiden van heel wat meer, om iets dat nog veel groter was op tijd en stond te kunnen afleveren. ln deze context moet vooral Monique Vijgen beslist als spil genoemd worden. (Of er in het Nederlands een equivalent bestaat van het Engelse ‘stage manager’ weet ik niet, maar ‘Pot met Goud aan het Einde van de Regenboog’ zou u misschien een idee kunnen geven van wat Monique voor ons betekent.)
Eind februari werd een gedeelte van de Vriesdonkzaal omgetoverd tot een heus appartementje! Het is echt een wonderlijk gevoel om een nieuw afgewerkte set op te lopen; de fictie schijnt zich dan te realiseren. Er lag nota bene een origineel tapijt op de vloer en er stond authentieke melk in de koelkast! (Die laatste openden we na een paar weken nog slechts sporadisch, al raadden we nietsvermoedende onschuldigen natuurlijk wel aan om onze - zowaar echte!- rekwisieten te bewonderen.) Ook de bloemen in de vaas op de eettafel zagen er na een tijdje niet meer zo prachtig uit. Achteraf bekeken leken het allemaal voortekenen van een veel grotere klap: de onverwachte maar noodgedwongen oogoperatie van één van de Sunshine Boys.
Op een maandag, direct na de première, werd bij Bert sr. (Annemans nvdr.) (*) een zodanig oogletsel geconstateerd dat een spoedoperatie nodig bleek. We waren erg bezorgd over de afloop van de operatie en of mijnheer Annemans weer volledig zou herstellen. Gelukkig was dat het geval! Helaas moest binnen zowat 48 uur echter ook voor een degelijke vervanging gezorgd worden. Na een heel lange reeks e-mails en waarschijnlijk ook ietwat duurder-dan-normaal uitvallende telefoonrekeningen, was het niet minder dan een tour de force om het toch nog klaar te spelen. Voor minder doet Epidauros het echter niet, en Mon Vijgen al helemaal niet. De hemel werd gedankt toen Mon, één van de twee regisseurs, ertoe in staat bleek de rol alsnog op zich te nemen. (Geloof me, gezien al die bladzijden tekst zou een ander een voorstelling afgelasten, maar ons publiek gaat voor alles!) Het was nogal spannend toen het theatrale puntje uiteindelijk bij het paaltje kwam – maar goed dat tussen toeschouwers en cast & crew steeds een gordijn hangt; we zaten daar te zweten en te duimen dat het een lieve lust was, echt niet om aan te zien! Maar dankzij Mon Vijgen kwamen de voorstellingen weer danig op gang, en daar was ik dan ook zeer dankbaar voor.
Met blijdschap én pijn tegelijk in het hart (letterlijk ook; ik heb altijd veel zenuwen voor ik de scène betreed) zag ik mijnheer Annemans achter de gordijnen altijd meeluisteren, van zodra hij weer mocht rondlopen. Wat een geluk dat hij genas, maar hoe graag had ik gewild dat het publiek hem en mijnheer Pay samen gezien had! The Sunshine Boys blijven evenwel als zonnestraaltjes in mijn geheugen geprent en ik hoop van harte dat zulks ook bij iedereen die ze gezien heeft het geval zal zijn.
Tabea Hochstrasser (6GWl-11)
(*) Er waren in de loop van het productieproces drie mensen met de naam ‘Bert’ verbonden aan het gezelschap: Bert ‘senior’ Annemans, Bert ‘junior’ Hendrickx en Bert Aernouts, die qua leeftijd tussen Bert sr. en jr. viel.
(uit: Schakel, jrg. 63, 2011, pp. 190-201.)